Built by Nature Houtonderzoek: De standaard zetten voor detaillering van meerlaagse houten woningbouw

Onderzoeksproject naar houtbouwdetails

‍
Opdrachtgever: Built by Nature

De beperkte kennis over houtbouw binnen de bouwsector, gecombineerd met lacunes in wet- en regelgeving, vormt een grote belemmering voor de opschaling van grootschalige houtbouw in Nederland. Ondanks diverse discussies en baanbrekende initiatieven blijft de daadwerkelijke vooruitgang achter. Dit onderzoek richt zich specifiek op de constructieve detaillering om een cruciale kenniskloof in de houtbouw te dichten.

Het ontwerpen van een houten gebouw dat voldoet aan de eisen op het gebied van akoestische prestaties, brandveiligheid en constructieve stabiliteit is complex. Daarnaast moeten alternatieve oplossingen worden overwogen voor bijvoorbeeld installaties. Het ontbreken van bewezen referentiedetails maakt de uitdaging nog groter. Het doel van dit onderzoek is een diepgaande analyse van recent opgeleverde meerlaagse houten woongebouwen in Nederland, op een schaalniveau van 1:5. Hierbij wordt gebruikgemaakt van zowel theoretische gegevens (tekeningen) als praktijkgegevens (technische metingen en interviews).

De onderzoeksresultaten zullen worden verwerkt in referentiedetails op LoD 500-niveau en aanbevelingen doen voor het volledige proces, van ontwerp tot realisatie. Uiteindelijk zal het onderzoek resulteren in een vrij toegankelijk handboek, bedoeld om architecten, bouwers en ontwikkelaars te inspireren en als standaard te dienen voor verzekeraars en overheden.

Onderzoeksfasen

Fase 1 – Casestudy: Overzicht van 20 meerlaagse houten woongebouwen en hun principes en details

‍In deze fase worden 20 recent gebouwde houten woongebouwen geanalyseerd. We verzamelen bouwtekeningen, detailtekeningen en prestatiegegevens over verschillende thema’s, zoals:

• Ontwerpproces
• Constructie
• Brandveiligheid
• Akoestiek
• Installaties
• CO₂-opslag
• Biobased isolatie en materialisatie
• Demontabiliteit en bouwmethoden

Indien bestaande testresultaten ontoereikend zijn, zullen aanvullende metingen worden uitgevoerd, bijvoorbeeld op het gebied van interne geluidsoverdracht. Door interviews met betrokken adviseurs te voeren, worden oplossingen vanuit verschillende perspectieven verkend. We streven naar een eerlijke evaluatie van de geleerde lessen en een professioneel debat over onderwerpen als akoestiek, brandveiligheid en demontabiliteit. Daarnaast worden bewoners geïnterviewd om inzicht te krijgen in hun ervaringen en het wooncomfort in houten gebouwen. Door deze kwalitatieve data te combineren met de technische meetresultaten ontstaat een breed onderbouwde analyse.

Fase 2 – Richtlijnen en 30 referentiedetails voor houtbouwontwerp

‍Op basis van de analyse uit fase 1 wordt, in samenwerking met vooraanstaande experts, een conclusie opgesteld waarin oplossingen per thema worden uitgewerkt. De gebouwen worden ingedeeld in drie categorieën:

• Gebouwen met massieve houten wanden en vloeren (2D)
• Gebouwen met een houten kolom-balkconstructie in combinatie met houten vloeren (2D)
• 3D-modules

De bevindingen worden vertaald naar ontwerprichtlijnen en 30 gedetailleerde constructie-oplossingen op LoD 500-niveau.

Fase 3 – Omzetting naar handboek

‍De resultaten uit fase 2 worden gebundeld in een overzichtelijk handboek met:

• Inleiding
• Casestudies
• Ontwerpprincipes
• Goedgekeurde details, met varianten voor brandveiligheid, geluid en isolatie (LoD 500)

Fase 4 – Kennis- en capaciteitsopbouw

‍De onderzoeksresultaten worden verwerkt in een tweetalig handboek (Nederlands en Engels) over houtbouw, dat zowel gedrukt als digitaal gratis beschikbaar wordt gesteld. Om de kennis breed te verspreiden, zowel in Nederland als in Europa, worden aanvullende middelen ingezet, zoals:

• Artikelen in vakbladen
• Presentaties in workshops op houtbouwcongressen, scholen en universiteiten
• Een verklarende video

Met deze inspanningen willen we waardevolle inzichten delen en kennisuitwisseling binnen de sector stimuleren, zowel nationaal als internationaal.